شهادت حضرت زهرا

دسته بندی: شرح مناسبت ‌های مذهبی | 👁️ تعداد بازدید: 9

حضرت فاطمه زهرا (س)، دختر پیامبر اکرم (ص)، یکی از برجسته‌ترین و نورانی‌ترین چهره‌های تاریخ اسلام است. زندگی ایشان سرشار از معنویت، پاکی، صداقت، شجاعت و دفاع از حق بود. شخصیت حضرت زهرا (س) نه‌تنها برای مسلمانان بلکه برای هر انسان حقیقت‌جویی، نمونه‌ای کامل از انسانیت و فضیلت به شمار می‌رود. دوران کوتاه زندگی ایشان با سختی‌های فراوان همراه بود؛ از دوران کودکی و سختی‌های مکه تا هجرت به مدینه و بعد از وفات پیامبر اکرم (ص). مهم‌ترین بخش زندگی حضرت زهرا (س) روزهای پس از رحلت پیامبر بود؛ روزهایی که با غم، مظلومیت و در نهایت شهادت ایشان همراه شد.

این مقاله تلاش دارد با زبانی ساده، اما دقیق و مستند، به زندگی، فضایل، حوادث پس از رحلت پیامبر، چگونگی شهادت و وصیت‌های حضرت زهرا (س) بپردازد تا تصویری روشن و قابل‌فهم از این بانوی بزرگوار ارائه کند.

زندگی کوتاه اما پرمعنای حضرت زهرا (س)

حضرت فاطمه (س) در سال پنجم بعثت در مکه به دنیا آمدند. ایشان کوچک‌ترین دختر پیامبر (ص) و حضرت خدیجه (س) بودند. از کودکی شاهد سختی‌های بسیاری بودند؛ از آزار مشرکان نسبت به پیامبر گرفته تا محاصره اقتصادی در شعب ابی‌طالب. همین سختی‌ها باعث شد از همان دوران کودکی روحیه‌ای مقاوم، مهربان و خداجو در وجود ایشان شکل بگیرد.

به دلیل اخلاق نیکو و کمک همیشگی به پیامبر، پیامبر اسلام (ص) ایشان را «امّ ابیها» یعنی مادرِ پدرش نامید؛ لقبی که نشان‌دهنده محبت و مراقبت شدید حضرت زهرا (س) از پیامبر بود.

بعد از هجرت به مدینه، حضرت زهرا (س) با حضرت علی (ع) ازدواج کردند و زندگی ساده، معنوی و پاکی را آغاز نمودند. حاصل این ازدواج چهار فرزند بود: امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، حضرت زینب (س) و حضرت ام‌کلثوم (س).

فضایل اخلاقی و معنوی حضرت زهرا (س)

۱. ایمان و بندگی خدا

حضرت زهرا (س) نمونه کامل یک انسان مؤمن بود. عبادت دیرهنگام شب، دعا برای دیگران قبل از دعای برای خود، و پایبندی کامل به ارزش‌های الهی از ویژگی‌های برجسته ایشان بود.

۲. ساده‌زیستی

با وجود اینکه دختر پیامبر بودند، ساده‌ترین زندگی را داشتند. بارها گرسنه می‌ماندند اما غذای خود را به فقیر و یتیم می‌دادند.

۳. مهربانی و بخشش

در روایات آمده که هیچ‌گاه کسی از خانه ایشان دست خالی بیرون نرفت. مهربانی ایشان حتی شامل کسانی می‌شد که به ایشان ظلم کردند.

۴. دفاع از حق

حضرت زهرا (س) در حساس‌ترین روزهای پس از رحلت پیامبر، با شجاعت از حق امام علی (ع) دفاع کردند و در برابر ظلم سکوت نکردند.

روزهای سخت پس از رحلت پیامبر (ص)

با رحلت پیامبر اکرم (ص)، جامعه دچار آشفتگی و اختلاف شد. حضرت زهرا (س) از نزدیک شاهد این تحولات بود. حق خلافت امام علی (ع) نادیده گرفته شد و عده‌ای برای گرفتن بیعت به خانه ایشان هجوم آوردند.

در این دوران، حضرت زهرا (س) در چند زمینه فعالیت داشت:

۱. دفاع از حقیقت

ایشان با ایراد خطبه معروف فدکیه در مسجد مدینه، مردم را نسبت به حقایق آگاه کردند. در این خطبه، فلسفه احکام، نقش اهل‌بیت و ظلم‌هایی که پس از رحلت پیامبر رخ داد را شجاعانه بیان کردند.

۲. یادآوری جایگاه اهل‌بیت

حضرت زهرا (س) بارها به مردم یادآور شدند که پیامبر، علی (ع) را به عنوان جانشین معرفی کرده و قرآن بر پیروی از اهل‌بیت تأکید دارد.

۳. تحمل ظلم و آزار

بزرگ‌ترین مظلومیت حضرت زهرا (س) اتفاقات ناگوار حمله به خانه اهل‌بیت بود. این حادثه باعث جراحت و بیماری ایشان شد که در نهایت منجر به شهادتشان گردید.

حادثه هجوم به خانه حضرت زهرا (س)

یکی از تلخ‌ترین اتفاقات تاریخ اسلام، هجوم به خانه حضرت زهرا (س) بود. در منابع شیعه و برخی منابع معتبر اهل سنت نیز اشاره شده که برای گرفتن بیعت از علی (ع)، عده‌ای به خانه ایشان آمدند و رفتارهای خشنی صورت گرفت.

در این اتفاق:

• درِ خانه آتش زده شد
• حضرت زهرا (س) پشت در قرار داشتند
• فشار در باعث مجروح شدن و آسیب‌های جدی به ایشان شد
• این حادثه موجب آسیب پهلو و سقط فرزند (محسن) شد

این جراحات آغاز بیماری سنگینی بود که حدود ۷۵ تا ۹۵ روز ادامه یافت و در نهایت منجر به شهادت حضرت زهرا (س) شد.

بیماری و روزهای پایانی

روزهای پایانی زندگی حضرت زهرا (س) سرشار از درد جسمی و غم روحی بود. ایشان نه‌تنها از جراحت‌های شدید رنج می‌بردند، بلکه از بی‌وفایی مردم نسبت به اهل‌بیت پیامبر نیز دل‌شکسته بودند.

در این روزها:

• همچنان در جهت روشن کردن حقیقت تلاش می‌کردند
• به زنان مهاجر و انصار سخنرانی کردند
• بارها برای مردم استدلال کردند که راه حق، پیروی از علی (ع) است

اما مردم مدینه سکوت کردند و این سکوت، بر غم و ناراحتی حضرت زهرا (س) افزود.

وصیت‌های حضرت زهرا (س)

حضرت زهرا (س) در روزهای آخر زندگی خود وصیت‌های مهمی کردند. این وصیت‌ها نشان‌دهنده مظلومیت، پاکی و دوری ایشان از ریاکاری بود.

۱. غسل و کفن

ایشان وصیت کردند که امیرالمؤمنین علی (ع) بدنشان را غسل دهد.

۲. مخفی بودن محل دفن

مهم‌ترین وصیت حضرت زهرا (س) این بود که قبرشان مخفی بماند و کسانی که به ایشان ظلم کردند، در تشییع جنازه حضور پیدا نکنند. این وصیت خود بزرگ‌ترین سند مظلومیت ایشان است.

۳. سادگی در مراسم

ایشان نخواستند تشییع جنازه‌شان پرزرق‌وبرق باشد؛ بلکه تأکید کردند همه چیز ساده و بی‌صدا برگزار شود.

شب شهادت

حضرت زهرا (س) در سوم جمادی‌الثانی، در سن حدود ۱۸ تا ۲۳ سالگی، به شهادت رسیدند. شبی که امیرالمؤمنین (ع) بدن ایشان را غسل داد، گریه خانه علی (ع) را پر کرده بود. سپس ایشان به همراه چند نفر از یاران وفادار، در دل شب حضرت را تشییع و در مکانی که امروز نامش با قطعیت مشخص نیست، دفن کردند.

برخی محل دفن را:

• بقیع
• خانه ایشان
• یا بین قبر پیامبر و منبر (روضه النبی)

دانسته‌اند.

اما حقیقت مشخص نیست؛ چون به وصیت خود حضرت، قبر مخفی نگه داشته شد.

اهمیت شهادت حضرت زهرا (س) در تاریخ

شهادت حضرت زهرا (س) تنها یک واقعه خانوادگی یا تاریخی نیست؛ بلکه نقطه‌ای مهم در فهم تاریخ اسلام است. این حادثه نشان داد که پس از رحلت پیامبر، جامعه اسلامی دچار انحراف شد و اهل‌بیت پیامبر کنار گذاشته شدند. ایستادگی حضرت زهرا (س) در برابر ظلم به‌خاطر قدرت‌طلبی نبود؛ بلکه برای حفظ حقیقت و جلوگیری از تحریف دین بود.

از این جهت، زندگی و شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) درس‌های بزرگی دارد:

• درس شجاعت؛ ایستادن مقابل ظلم
• درس دفاع از حق؛ حتی اگر تنها باشیم
• درس صبر؛ تحمل سختی‌ها برای رضای خدا
• درس ایمان؛ محافظت از دین در سخت‌ترین شرایط

نتیجه‌گیری

حضرت فاطمه زهرا (س) شخصیتی است که تاریخ مانند او را کمتر دیده است. ایشان نمونه کامل یک زن مؤمن، همسر نمونه، مادر مهربان و مدافع حق بود. شهادت ایشان نشان‌دهنده مظلومیت اهل‌بیت پیامبر (ص) و انحرافی بود که پس از رحلت پیامبر در جامعه اسلامی رخ داد. زندگی و شهادت حضرت زهرا (س) برای مسلمانان امروز نیز درس‌های بزرگی دارد؛ از جمله صبر، مقاومت، دفاع از حقیقت و وفاداری به ارزش‌های الهی.

شناخت حضرت فاطمه (س) فقط مطالعه یک شخصیت تاریخی نیست؛ بلکه آشنا شدن با الگویی کامل برای زندگی پاک، مؤمنانه و انسانی است